လူကို က်န္းမာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးၾကေသာ ကိုယ္တြင္းဓာတ္ကူးပစၥည္းမ်ားတြင္ အေရးအႀကီးဆံုးဓာတ္ တမ်ိဳးမွာ ဗီတာမင္ပင္ ျဖစ္သည္။
ဗီတာမင္ (Vitamin) ဟူေသာ စကားလံုး အေခၚကို ၁၉၁၂-ခုႏွစ္တြင္
ပိုလန္သိပၸံပညာရွင္ ကာဆီမာဖန္႔ (Casimir Funk) က စတင္မွည့္ေခၚခဲ့သည္။
ဖန္႔သည္ လံုးတီးဆန္၏ အျပင္ခြံထဲတြင္ ပါရွိေသာ ဓာတ္ပစၥည္းကို
ေလ့လာေနသူျဖစ္သည္။ ဤဓာတ္ပစၥည္းသည္ ဘယ္ရီဘယ္ရီ ေရာဂါကို ကုသႏိုင္သည္ဟု
ယူဆရသည္။
ထိုဓာတ္ပစၥည္းသည္ ေအမင္ (amines) အုပ္စု အမ်ိဳးအစားတြင္ ပါ၀င္သည္ဟု ဖန္႔က
ယူဆခဲ့သည္။ Vita ဆိုေသာ လက္တင္စကားသည္ အသက္-ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ Vitamines-သည္
အသက္အတြက္လိုအပ္ေသာ amine ဓာတ္ဟု ဆိုလိုပါသည္။
သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္း သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားအရ ဗီတာမင္မ်ားအားလံုးသည္ amines
မ်ား မဟုတ္ၾကသည္ကို ေတြ႔ၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Vitamines ဟူေသာ နာမည္ကို
Vitamin ဟု ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚၾကသည္။
ဗီတာမင္ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၁၄-ခု ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ ယင္းတို႔မွာ ဗီတာမင္ ေအ၊
ဘီ အုပ္စု၊ စီ၊ ဒီ၊ အီး ႏွင့္ ေက တို႔ ျဖစ္သည္။ ဗီတာမင္မ်ားသည္
ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္တြင္ ဓာတ္ေျပာင္းလဲျခင္းကို ကူညီေပးေသာ အင္ဇိုင္းဓာတ္ကူ
ပစၥည္းမ်ားကဲ့သို႔ ဓာတ္ေျပာင္းလဲျခင္းကို ကူညီၾကသည္။
ျဗိတိသွ် ေရတပ္သားမ်ားတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ရာႏွင့္ခ်ီျပီး ခံစားေနရေသာ စကာဗီ
(Scurvy) ေရာဂါကို ေဒါက္တာဂ်ိမ္းစ္လင္း (James Lind) က
၁၇၄၀-ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ ပထမဆံုး စမ္းသပ္ကုသႏိုင္ခဲ့သည္။
စကာဗီ ေရာဂါ ခံစားေနရေသာ ေရတပ္သားမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ေသြးယိုစီးမႈ
အဆက္မျပတ္ ခံစားရသည့္အတြက္ အားအင္ခ်ည့္နဲ႔လာၾကသည္။ သြားမ်ားသည္ ေၾကြက်သည္။
ဒဏ္ရာ အေသးစားကေလး မ်ားကိုပါ ေပ်ာက္ေအာင္ကုသ၍ မရျဖစ္ခဲ့သည္။
ေဒါက္တာဂ်ိမ္းစ္လင္းသည္ ေရာဂါခံစားေနရေသာ သေဘၤာသား ၁၂-ဦးကို အုပ္စု ၂-စု
ခြဲလိုက္သည္။ တစုကို လိေမၼာ္သီးႏွင့္ သံပုရာသီးပါ စားေစျပီး က်န္တစုကိုေတာ့
မစားေစပါ။ သစ္သီးစားရေသာ အုပ္စုသည္ ၇-ရက္အတြင္း ျပန္ေကာင္းလာျပီး မစားရေသာ
အဖြဲ႔သည္ ပိုပိုျပီးအားနည္းလာသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္ျဖစ္ေသာ အသီးမ်ားကိုစားျခင္းသည္ စကာဗီေရာဂါကို
ကာကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္ကို သိလာၾကပါသည္။
ဗီတာမင္သည္ က်န္းမာေရးအတြက္ မည္ကဲ့သို႔ စြမ္းေဆာင္ေပးသနည္း။
မည္သည့္အစားအစာမ်ားသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သနည္း။ အေရးႀကီးေသာ ဗီတာမင္အခ်ိဳ႔ကို
ၾကည့္ၾကပါစို႔။
ဗီတာမင္ ေအ-သည္ မ်က္စိအလင္းဓာတ္ ရရန္အတြက္ လိုအပ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္
အေရျပားကို ကာကြယ္ေပးျပီး တစ္ရွဴးမွ်င္မ်ား ေျခာက္ေသြ႔ျခင္းကိုလည္း
အကာအကြယ္ေပးပါသည္။ ဗီတာမင္ ေအ-ခ်ိဳ႔တဲ့သူသည္ အေမွာင္ထဲတြင္ မျမင္ႏိုင္ေသာ
ၾကက္မ်က္သင့္ ေရာဂါ-ရတတ္သည္။ ဤမွ်သာမက မ်က္လံုးကို ေျခာက္ခန္းသြားေစသည့္
မ်က္ေျမႇးေျခာက္ေရာဂါ-ကိုပါ ရေစျပီး ေနာက္ဆံုး မ်က္စိကြယ္သြားႏိုင္သည္။
ဗီတာမင္ ေအ-ရႏိုင္ေသာ အေကာင္းဆံုး အစာသည္ ငါးႀကီးဆီ၊ အ၀ါေရာင္ဥႏွစ္၊
လတ္ဆတ္ေသာ သစ္သီးမ်ား၊ ကန္စြန္းဥ၊ မုန္လာဥနီႏွင့္ အျခားအေရာင္ရင့္ေသာ
အသီးအရြက္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။
ဗီတာမင္ ဘီ-၁-ကို သိုင္ေအမင္ ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ ဘီ-၁ သည္ အစားအစာထဲတြင္ ပါေသာ
ကစီဓာတ္ကို အင္အားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးသည္။ ထို႔ျပင္ ႏွလံုးႏွင့္
နဗ္ေၾကာစနစ္ကိုလည္း ေခ်ာေမာေအာင္ ကူညီေပးပါ သည္။ ဘီ-၁ ခ်ိဳ႔တဲ့လွ်င္
ဘယ္ရီဘယ္ရီေရာဂါ ရလာမည္။ ေျခလက္မ်ား ထံုက်င္ေဖာေရာင္လာမည္။ ႏွလံုးေပ်ာ့ဖပ္
အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာမည္။ ေမာဟိုက္အားခ်ည့္လာမည္။ ဘီ-၁ ကို
လံုးတီးဆန္တြင္ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရျပီး ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အသား ႏွင့္ ငါး
တို႔မွလည္း ရရွိႏိုင္သည္။
ဗီတာမင္ ဘီ-၃ သည္ ႏိုင္ယာဆင္ (Niacin) ျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ အစာအာဟာရမွ
ရေသာစြမ္းအင္ကို ခႏၶာကိုယ္၏ ဆဲလ္မ်ားမွ အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ကူညီပါသည္။
ႏိုင္ယာဆင္သည္ အားနည္းျခင္း၊ အေရျပား နီျခင္းႏွင့္ ၀မ္းဗိုက္ပိုင္းဆိုင္ရာ
ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ယာဆင္ ပါရွိေသာ အစားအစာမ်ားမွာ အသား၊
ငါး ႏွင့္ အစိမ္းေရာင္္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။
ဗိီတာမင္ ဘီ-၁၂ သည္ ေဖာလစ္အက္စ္ကို အလုပ္လုပ္ႏိုင္ရန္ ကူညီေပးပါသည္။ ဘီ ၁၂-
ႏွင့္ ေဖာလစ္အက္စ္တို႔ ေပါင္းစည္းျပီး ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ေသြးနီဥမ်ားကို
ထုတ္လုပ္ေပးပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘီ-ႏွင့္ ေဖာလစ္အက္စ္ ခ်ိဳ႔တဲ့သူသည္
အနီးမီးယား (anemia) ေခၚ ေသြအားနည္းေရာဂါ ခံစားရမည္။
ဗီတာမင္ ဘီ-၁၂ ကို ဥ၊ အသား၊ ငါးႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားထဲတြင္ သဘာ၀အတိုင္း
ရရွိႏိုင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္ ေဖာလစ္အက္စ္ရလွ်င္
ကေလးေမြးရာတြင္ အခက္အခဲမရွိဟု သိရသည္။ ေဖာလစ္အက္စ္ကို
အစိမ္းေရာင္အသီးအရြက္မ်ားႏွင့္ ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္ အသီးမ်ားတြင္
ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေပါင္မုန္႔ႏွင့္ အျခားမုန္႔တို႔ လုပ္သည့္အခါ
အရသာပိုေကာင္းေအာင္လည္း ေဖာလစ္အက္စ္ကို သံုးေလ့ရွိပါသည္။
၂၁-ရာစုထဲတြင္ ပထမဆံုး ေတြ႔ရွိခဲ့ရေသာ ဘီအုပ္စု၀င္ ဗီတာမင္တမ်ိဳးမွာ
၂၀၀၃-ခုႏွစ္ ဧျပီလတြင္ ဂ်ပန္သုေတသီမ်ား ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဤဗီတာမင္ကို ၁၉၇၉-ခုႏွစ္ကတည္းက ပိုင္ႏိုလင္းကီြႏုန္း (PQQ) pyrrolo
quinoline quinone) အျဖစ္ သိရွိခဲ့ၾကပါသည္။ ကိုယ္ခံအားႏွင့္
မ်ိဳးပြားႏိုင္ေရးတို႔တြင္ အေရးပါေၾကာင္း သိရသည္။ ဤဗီတာမင္ကို
အခ်ဥ္ေဖာက္ထားေသာ ပဲပိစပ္ထဲတြင္ ေတြ႔ရျပီး ဟင္းေမႊးရြက္၊ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၊
ငရုတ္ေကာင္းႏွင့္ ကီ၀ီသီး တို႔တြင္လည္း ေတြ႔ရွိရသည္။
ဗီတာမင္ စီ-သည္ အရိုးႏွင့္ သြားမ်ား ခို္င္မာေရးအတြက္ လိုအပ္ပါသည္။
ေသြးေၾကာမ်ား သန္စြမ္းရန္၄င္း၊ ဒဏ္ရာျမန္ျမန္ ျပန္က်က္ေစရန္၄င္း၊
ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ပါသည္။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္သည္ ဗီတာမင္ စီ-ကို အနည္းငယ္သာ
သိုေလွာင္ထားေလ့ရွိသည့္အတြက္ ေန႔စဥ္စားေသာက္ေသာ အစားအစာတြင္ စီ-ဓာတ္ပါေသာ
ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္ အသီးမ်ား၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးႏွင့္ ေဂၚဖီအစိမ္းတို႔ကို
ထည့္စားသင့္သည္။
ဗီတာမင္ ဒီ-သည္ အရိုး ခိုင္မာေစရန္ ေသြးထဲ၌ ကယ္လ္စီယမ္ထံုးဓာတ္
တိုးပြားေအာင္ လုပ္ေပးပါသည္။ ယင္းသည္ ကေလးအရိုးေပ်ာ့ေရာဂါကို
ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ေနေရာင္ျခည္မွ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သည္ အေရျပားေပၚမွ
ကိုလက္စထေရာ တမ်ိဳးကို ဗီတာမင္ ဒီ-ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးပါသည္။
ငါးႀကီးဆီသည္လည္း ဒီ-ဓာတ္ပါ၀င္ပါသည္။ အခ်ိဳ႔ႏိုင္ငံမွ ႏို႔ထြက္ပစၥည္း
ထုတ္လုပ္သူမ်ားသည္ ကေလးမ်ားအတြက္ အေရးႀကီးေသာ ဗီတာမင္ ဒီ-ကို ႏို႔ထဲတြင္
ေပါင္းထည့္ေပးတတ္ၾကပါသည္။
ဗီတာာမင္ ေက-သည္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရလွ်င္ ေသြးထြက္တိတ္ေစရန္ ေသြးကို ခံေပးပါသည္။
ေက-ဓာတ္ကို အူသိမ္အူမထဲတြင္ရွိေသာ ဘက္တီးရီးယားတမ်ိဳးမွ ထုတ္ေပးပါသည္။
၀က္သား၊ အသည္း၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ ဟင္းႏုႏြယ္ စသည္တို႔၌လည္း
ေတြ႔ရွိရပါသည္။
အခ်ိဳ႔လူမ်ားသည္ ဗီတာမင္မ်ား အစံုအလင္ပါေသာ ေဆးျပားမ်ားကို စားတတ္ၾကပါသည္။
ဗီတာမင္ ပိုစားေပးျခင္းျဖင့္ ပိုမိုက်န္းမာျပီး ေရာဂါမ်ားကို
ကာကြယ္ႏိုင္မည္ဟု ထင္တတ္ၾကသည္။ ဆရာ၀န္အမ်ားစုသည္ ဤအခ်က္ကို သေဘာမတူၾကပါ။
ဗီတာမင္မ်ားလြန္းပါက က်န္းမာသူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု ေထာက္ျပၾကပါသည္။
ဥပမာေျပာရလွ်င္-ဗီတာမင္ ေအ-လြန္ကဲလွ်င္ အရိုးအားနည္းေသာ အေျခအေနကို
ျဖစ္ပြားေစတတ္ပါသည္။ ဘီ(၆) မ်ားလြန္းလွ်င္လည္း အာရံုေၾကာစနစ္ကို
ဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္ျပီး လက္ႏွင့္ ေျခေထာက္တြင္ နာက်င္ထိေတြ႔ သည္ကို မသိေတာ့ဘဲ
ထံု-သြားတတ္ပါသည္။ ဗီတာမင္ အီး-လြန္ကဲပါကလည္း ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ေလျဖတ္ေရာဂါ
ျဖစ္ရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ားပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဗီတာမင္ ခ်ိဳ႔တဲ့သူမ်ားဟာ ဗီတာမင္ ေဆးျပားကို စားသင့္ေၾကာင္း
ဆရာ၀န္မ်ားက ေျပာပါသည္။ ဥပမာ-သက္ႀကီးရြယ္အိုဆိုလွ်င္ ဗီတာမင္ ဘီ(၁၂) လို
ေနတတ္သည္။ အသက္ႀကီးလာေသာအခါ အစာသိပ္မစားႏိုင္ေတာ့၍ ျဖစ္ပါသည္။
အလားတူပင္ ေနေရာင္ထဲသိပ္မသြားေသာ သူမ်ားသည္ ဗီတာမင္ ဒီ-လုိအပ္ႏိုင္သည္။
ဗီတာမင္ ဒီ-သည္ ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ အေရျပား ထိေတြ႔မွ ျဖစ္လာႏိုင္ေသာေၾကာင့္
ျဖစ္ပါသည္။
ဗီတာမင္မ်ားသည္ လူတို႔၏ က်န္းမာေရးအတြက္ အေရးႀကီးသည္မွန္၏။ သို႔ရာတြင္
တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ ေန႔တိုင္း အစာလည္း ေဆး၊
ေဆးလည္း အစာ ဆိုသကဲ့သို႔ သင့္သလိုစားရန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း
အာဟာရကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာၾကပါသည္။
အေပၚကေဆးနည္းကို
စာအုပ္လုပ္ေပးထားပါတယ္
လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ေအာက္လင္႔မွာယူသြားလိုက္ေနာ္.
စာအုပ္ေဒါင္းရန္--DOWNLOAD
